Het kostte hen ‘bakken met energie’, maar na jaren strijden voor het behoud van een historisch stukje Apeldoorn hebben Pierre en Marianne Reijerman het voor elkaar. De fabrieksschoorsteen aan de Hoogakkerlaan, een van de drie overgebleven exemplaren in de stad, wordt gerestaureerd. Al is dat niet zomaar even gepiept.
De fabrieksschoorsteen staat sinds 1907 in de straat die grenst aan de Sprengenweg. Meubelmaker Theo Mensing opende daar een wasbeitsfabriek. Ook kwam er een werkplaats met schoorsteen en oven. Die werd gebruikt voor de vervaardiging van porselein, een hobby van Mensing. Verkocht werd het nooit, omdat hij naar verluidt nooit het ‘echte’ porselein wist te maken.
about:blankhttps://acdn.adnxs.com/dmp/async_usersync.html
Telde Nederland tijdens de industrialisatie liefst tienduizend fabrieksschoorstenen, dan zijn daar er nu slechts zo’n vijfhonderd van over. Momenteel staan er nog drie fabrieksschoorstenen in Apeldoorn. Ook bij de Nettenfabriek en het Zwitsalterrein. Die laatste is ‘geamputeerd’, aangezien de kop ervan af is.
Een probleempje
Die vrees hadden Pierre en Marianne Reijerman ook lange tijd voor het exemplaar aan de Hoogakkerlaan. Zij wonen sinds 1990 op het terrein en kregen de fabrieksschoorsteen er als een ‘cadeautje’ bij. Zo’n acht jaar geleden raakte het object in verval en bleek restauratie hard nodig. Er was echter één probleem: geld.
De totale kosten van 62.000 euro werden voor meer dan de helft gedekt via gemeentelijke en provinciale subsidies en erfgoedvereniging Heemschut, aangezien de fabrieksschoorsteen een monument is. In het afgelopen jaar kreeg het Apeldoornse stel via donaties nog eens zo’n 10.000 euro binnen.
,,Er was geen instortingsgevaar, maar we zijn toch wel heel dankbaar dat het ons gelukt is. De schoorsteen moet behouden blijven. Dat leeft sterk in de buurt. Daar voelen we ons verantwoordelijk voor”, zegt Marianne.
De restauratie is inmiddels begonnen. Voorman Jaap Mars en zijn collega’s van Harm Meijer, een gespecialiseerd bedrijf in schoorsteen- en ovenbouw, nemen die taak op zich. ,,Dit duurt zo’n vijf weken, want we moeten alle stenen en voegen één voor één uitslijpen en hakken. Van beneden naar boven, zo’n twintig meter. Omdat het keramiek wat harder is, vraagt dat geduld”, legt Mars uit.
Ook de binnenkant wordt gedaan. Mars gaat daarvoor met een stoeltje naar binnen. ,,De schoorsteen is 115 jaar oud, maar binnenin is het voegwerk nog in goede staat. Net als de goed gemetselde kop. Dat is vrij bijzonder.”
